Güneş Terkol’un Bir Göç Hikâyesinin Katmanları ve Onur Gökmen’in Toprakaltı projeleri Salt Sanatsal Araştırma ve Üretim Destek Programı’nın ikinci edisyonu kapsamında destekleneceği açıklandı.

BBVA Vakfı iş birliğinde Araştırma ve üretime yönelik oluşturulan Salt Sanatsal Araştırma ve Üretim Destek Programının bu yılki değerlendirme süreci, Amanda de la Garza (Yardımcı Sanat Direktörü, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía), Gilermo Zuaznabar (Baş Küratör, Museo de Bellas Artes de Bilbao), Marina Otero Verzier (Mimar-Araştırmacı), Özge Ersoy (Kıdemli Küratör, Asia Art Archive), Laura Poderoso (Yardımcı Direktör, BBVA Vakfı) ve Deniz Ova’nın (Genel Müdür, Salt) yer aldığı Seçici Kurul tarafından yürütüldü.

210 başvurunun değerlendirildiği sürecin ardından Sanatsal Araştırma Fonu kapsamında Güneş Terkol’un Layers of a Migration Story [Bir Göç Hikâyesinin Katmanları]; Üretim Fonu kapsamında ise Onur Gökmen’in Subsoil [Toprakaltı] projesi seçildi. Kurul, seçimlerle ilgili olarak şunları belirtti: “Terkol’un projesi, şiirsel ve belgesel derinliği, araştırma konusuna olan bağlılığı ve incelikli sanatsal yaklaşımıyla öne çıktı. Bilimsel ve çevresel gerçeklikleri inceleyen Gökmen’in projesi ise özenli araştırması ve sanatsal yaklaşımıyla hem güncel hem de anlamlı.”

Güneş Terkol’un, annesi Elmira Terkol ile birlikte yürüttüğü Layers of a Migration Story, Rusya’dan Çin’e ve en nihayetinde Türkiye’ye uzanan bir göçün izini sürüyor. Yirmi yılı aşkın bir sürece yayılan görüşmeler, arşivler ve buluntu nesneler aracılığıyla geliştirilen araştırma, farklı coğrafyalarda kolektif hatırlama, dayanıklılık ve adaptasyon kavramlarını irdeliyor. Gündelik pratikler ile hafızayı taşıyan nesneler etrafında kurgulanan proje, göç sandıklarını ve barındırdıkları sembolik anlamları merkeze alıyor. Tanıklıklar, aile hikâyeleri ve çeşitli kültürel kaynakları bir araya getirerek kişisel ve toplumsal deneyimlerde saklı tarihleri su yüzüne çıkarmayı amaçlıyor.

Onur Gökmen’in Subsoil adlı projesi, Türkiye’nin çevre ve kurum tarihinde büyük ölçüde göz ardı edilmiş bir olayı ele alıyor: 1986 Çernobil faciasının ardından Karadeniz’de yetişen çayda radyoaktif kirliliğin tespit edilmesi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ndeki araştırmaları temel alan proje, bilimsel bulguların devlet kurumları içerisinde nasıl şekillendirildiği, bastırıldığı ya da yok sayıldığını irdeliyor. Arşiv malzemelerinin yanı sıra anlatıların yeniden inşasına odaklanarak radyasyonun doğal ve kurumsal sistemlerdeki dolaşımının izini sürüyor; çevresel zararın halk sağlığını, politikaları ve kolektif hafızayı nasıl etkileyebileceğine vurgu yapıyor.

Program kapsamında her bir sanatçıya 20.000’er Euro’luk destek sağlanacak. Araştırma çıktıları ve program kapsamında üretilen işler 2026’da Salt’ta sergilenecek.